Kiedyś Łódź kojarzyła się jedynie ze szkołą filmową i nieco znerwicowanymi kibicami tamtejszego klubu piłkarskiego, a ulica Piotrkowska była jedyną atrakcją miasta. Tymczasem Łódź – nie wiadomo kiedy – stało się przyjemnym miastem z dużym potencjałem. Oczywiście potrzeba jeszcze sporo pracy (i pieniędzy), żeby miasto przyciągało tłumy turystów z całego świata. Doskonałym przykładem dobrej inwestycji i zmiany jest tamtejsza Manufaktura, która z popadającej ruiny zmieniła się w kulturowo-rozrywkowe serce miasta.  Można tu znaleźć szereg atrakcji, z których chętnie korzystają zarówno mieszkańcy, jak i turyści. To jedno z popularnych miejsc spotkań dla całej rodziny, ale także miłośnicy dobrej kuchni oraz fani nocnej rozrywki znajdą coś dla siebie. A wszystko to w otoczeniu imponującej architektury przemysłowej, która na terenie całego kompleksu przeplata się z najróżniejszymi przejawami nowoczesności. Ten imponujący budynek stał się swoistym symbolem Łodzi, w którym skupia się życie społeczne miasta.

Manufaktura

Dzisiejsze centrum kultury i rozrywki powstało w miejscu dawnej fabryki włókienniczej. Kiedyś znajdowała się tu między innymi przędzalnia z tkalnią i drukarni. Serwisowano również maszyny tkackie. Inwestor, chcąc połączyć dawny klimat i tradycję z nowoczesnością nadał obiektowi nazwę „Manufaktura”, jednocześnie dbając o to, żeby projekt architektoniczny charakteryzował się jak największa funkcjonalnością. Olbrzymia powierzchnia sprawia, że obok licznych sklepów znalazło się tu miejsce na ośrodki kultury, takie jak muzea, teatr i kino, a nawet centrum rozrywki w postaci dyskoteki oraz czterogwiazdkowy hotel z centrum konferencyjnym. Na terenie obiektu znajduje się 260 sklepów i dwa hipermarkety, a także ponad 60 punktów gastronomicznych. Manufaktura w Łodzi zyskała miano centralnego punktu miasta i jest obecnie jego wizytówką porównywalną do ulicy Piotrkowskiej.

Historia Manufaktury sięga drugiej połowy XIX wieku. W latach 1877-1878 łódzki przedsiębiorca lub bogaty fabrykant – Izrael Poznański – wybudował w tym miejscu fabrykę włókienniczą. Wzniesiony przez niego kompleks fabryczny był jednym z największych w Łodzi. W końcu XIX wieku cała fabryka zajmowała obszar równy 30 hektarom i obejmowała między innymi: tkalnię, przędzalnię, bielnik, farbiarnię, wykańczalnię, warsztaty, parowozownię, gazownię, bocznicę kolejową, magazyny, budynki mieszkalne. Poznański zadbał o to, aby na terenie kompleksu fabrycznego znalazła się też straż pożarną z dysponującą remizą. Budowa całego kompleksu zakończona została w roku 1892 i była największą fabryką kalisko-mazowieckiego okręgu przemysłowego. W 1913 roku zatrudnienie w Zakładach Bawełnianych Poznańskiego wynosiło 7000 pracowników, ale w czasie I wojny światowej i międzywojniu przyszedł okres niepowodzeń finansowych – zadłużona w bankach rodzina straciła pozycję w spółce. Nowy etap dla fabryki nastąpił po II wojnie światowej – przez kilka dekad pracowały pełną parą, współtworząc legendę włókienniczej Łodzi i dając mieszkańcom miasta tysiące miejsc pracy. Niestety lata 90. i czas transformacji ustrojowej spowodowały całkowite bankructwo obiektu. Postawiony w stan likwidacji kompleks niszczał przez kilka lat, aż u progu nowego wieku pojawiła się wielka wizja, by podzielony na mniejsze spółki kompleks fabryczny ożywić w całości.

Oficjalnie Manufaktura ma status Centrum Handlowego. Zajmuje powierzchnię 27 hektarów, z czego 9,5 hektara z całego kompleksu stanowią budynki, które poddane zostały modernizacji, a kolejne 9 hektarów powierzchni użytkowej powstało od podstaw. Wszystkie obiekty na terenie Manufaktury nawiązują stylistycznie do pierwotnych kształtów, charakteryzując się ceglano-czerwonym wyglądem kompleksu. Wnętrze galerii oraz nowo powstałe elementy małej architektury na rynku zaprojektowane zostały tak, by wpisywać się w historię Łodzi. Taki wizerunek Manufaktury zaprojektowała renomowana designerska firma  z Londynu współpracująca z biurem architektonicznym z Lyonu – Sud Architectes. Przy odtwarzaniu walorów kompleksu pod okiem konserwatora zabytków zastosowano najnowsze rozwiązania konstrukcyjno-projektowe i architektoniczne, a także najnowsze technologie. Odrestaurowano w sumie 90 000m² zabytkowych wnętrz, posadzono 600 drzewek, a w rewitalizację Manufaktury zaangażowanych zostało ponad 2,5 tysiąca pracowników. Cała inwestycja pochłonęła ok. 200 mln euro.

Muzeum Fabryki

W łódzkiej Manufakturze swoją siedzibę ma Muzeum Fabryki. Tutaj dowiemy się o historii zakładów włókienniczych stworzonych przez Izraela Poznańskiego w drugiej połowie XIX wieku. W czasach swojej świetności zakłady te produkowały miliony metrów tkanin bawełnianych. Przemysłowe imperium Poznańskiego stanowiło samowystarczalną dzielnicę z rezydencją właściciela, domami dla robotników, własnym kościołem i szpitalem. O Izraelu Poznańskiem pisałam tutaj.

Poznamy tutaj dzieje przemysłowej fortuny Poznańskich, rozwój zakładów, technikę produkcji tkanin bawełnianych i codzienną pracę dawnych robotników. Wystawa prezentowana w Muzeum to zdjęcia, dokumenty, filmy, plany architektoniczne, próbki surowców i produktów fabryki. Jednym z najciekawszych elementów wystawy jest bawełna, a konkretniej – etapy powstania tkaniny począwszy od plantacji bawełny, poprzez fabrykę, do sklepu z tkaninami. Fajne sensoryczne doznanie, dzięki któremu osobiście przekonamy się jaka naturalna bawełna jest w dotyku zanim powstanie z niej nić, a potem gotowy materiał. Na samym środku znajdują się cztery zabytkowe krosna, które co pół godziny uruchamiane są przez obsługę prezentując pracę tej maszyny. Dzięki temu możemy poczuć przez chwile klimat pracy w zakładach włókienniczych.

Muzeum Fabryki nie jest duże, bo cała ekspozycja mieści się w jednej sali, w drugiej – znacznie mniejszej – możemy obejrzeć film o Muzeum, Manufakturze i Izraelu Poznańskim. Pomimo tego, miejsce to bardzo ciekawie zaaranżowano; w małej przestrzeni mieści się dużo wiedzy i ciekawostek na temat samego miejsca oraz pracy w branży włókienniczej. Co ciekawe, wystawa została zaprojektowana przez Mirosława Nizio, który również opracował wystawy w Muzeum Polskiej Wódki w Warszawie czy Muzeum Powstania Warszawskiego. Z Muzeum można również wejść na taras, z którego rozciąga się imponujący widok na cały obiekt.

Informacje praktyczne

• Adres: ul. Drewnowska 58, Łódź
• Strona internetowa: Muzeum Fabryki
• Godziny otwarcia: poniedziałek – nieczynne; wtorek-niedziela, godz. 10:00-18:00
• Cennik biletów: normalny 11 zł, ulgowy 8 zł, rodzinny 20 zł, normalny łączony z wejściem na taras 13 zł, ulgowy łączony z wejściem na taras 9 zł, rodzinny łączony z wejściem na taras 35 zł

Za zaproszenie dziękuję:

Wszystkie zdjęcia umieszczone w tym poście są moją własnością, chyba że zaznaczono inaczej. Kopiowanie i używanie bez mojej zgody jest zabronione.