W ubiegłoroczne lato zrobiłam sobie objazdówkę po słowackich zamkach znajdujących się w pobliżu naszej granicy. O jednym z nich – Zamku Orawskim – pisałam w tym poście. Teraz chciałabym Wam pokazać Zamek w Bojnicach, który spełnia wszystkie kryteria, by nazwać go „disneyowskim” 🙂 To bez wątpienia jeden z najpiękniejszych zamków, jakie udało mi się kiedykolwiek odwiedzić. Aż żal byłoby trzymać jego zdjęcia tylko w czeluściach mojego komputera.

W małej miejscowości Bojnice położonej nieopodal Prievidzy, w środkowo-zachodniej Słowacji znajduje się bajkowy zamek, który jest jednym z najładniejszych, najstarszych, najlepiej zachowanych i najczęściej zwiedzanych zamków nie tylko na Słowacji, ale także w Europie Środkowej. I nie ma żadnej przesady w tych wszystkich „naj”. Zamek z częściowo zachowanymi oryginalnymi gotyckimi i renesansowymi elementami architektonicznymi robi wrażenie zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Już z daleka przykuwa uwagę swoimi fantazyjnymi kształtami, ale największe wrażenie robi z bliska – spod otaczającej go fosy. Można go śmiało porównać do zamku z jakiejś bajki Disney’a.

Trochę o historii zamku

Zamek Bojnice jest jednym z najstarszych i najważniejszych zabytków na Słowacji. Pierwsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z 1113 r. – znajduje się w akcie prawnym opactwa Zobor. Zamek Bojnice był pierwotnie drewnianym ulepszeniem dawnego grodu. W XIII wieku zamek został przebudowany na kamienną budowlę przez rodzinę poznańską.

Pod koniec XIII wieku zamek Bojnice został przejęty przez węgierskiego szlachcica Mateusza III Csáka i pozostał w jego rękach do 1321 roku. Po śmierci Mateusza III Csáka, w XIV i XV wieku zamek przechodził na zmianę z rąk do rąk kilku rodzin szlacheckich – m.in. Gileth, Leustach i Noffry. W 1489 roku król Maciej Korwin podarował zamek wraz z majątkiem swojemu nieślubnemu synowi Janowi Korwinowi. Po śmierci króla Macieja zamek przejęli żołnierze Zapoľský i okupowali go do 1526 roku.

W 1527 roku król Ferdynand I podarował zamek Aleksiejowi Thurzó. Rodzina Thurzó przebudowała zamek na wygodną renesansową rezydencję. Pierwotny zamek gotycki zyskał w ten sposób charakter zamku renesansowego z budynkami mieszkalnymi tej samej wysokości, zgrupowanymi wokół wewnętrznego dziedzińca. Po wymarciu rodu Thurzó w 1636 roku zamek powrócił do korony. W 1645 roku rodzina Pálffy została prawowitymi właścicielami zamku Bojnice. Niedługo potem wznowiono prace budowlane, a zamek przybrał barokowy wygląd. Prace budowlane na zamku ustały pod koniec XVII wieku. Zamek nie zmienił się zbytnio w XVIII i XIX wieku.

Po długim okresie stagnacji majątek w Bojnicach został nabyty w 1852 roku przez ostatniego szlacheckiego właściciela – hrabiego Jána Pálffy’ego, który postanowił przebudować zamek. Jako modele wykorzystał francuskie zamki gotyckie w Dolinie Loary, pałac papieski w Awinionie, zamki gotyckie w Tyrolu i wczesnorenesansową włoską architekturą. Człowiekiem, który nadzorował neogotycką renowację zamku, był nikt inny, jak znany architekt Jozef Hubert. Ta neogotycka renowacja trwała 22 lata (1889 – 1910). Hrabia Pálffy nie dożył nowej świetności zamku Bojnice, ponieważ zmarł w Wiedniu w 1908 roku nie mając dzieci i wkrótce po jego śmierci wybuchły spory między krewnymi o spadek. W 1923 r. zawarto porozumienie między spadkobiercami hrabiego Pálffy’ego a rządem Czechosłowacji. Przedmiotem porozumienia było ustalenie, które kolekcje nie będą wystawione na aukcji. 

W 1939 roku zamek i okoliczne tereny zostały kupione przez firmę Baťa. Po wojnie majątek przeszedł w ręce państwa. W 1950 roku w zamku powstało muzeum, obecnie część Słowackiego Muzeum Narodowego.

Architektura zamku

Architektura Zamku w Bojnicach to prawdziwy miks stylów. Gotyckie elementy, takie jak strzeliste okna i masywne mury, nadają mu surowego charakteru. Wewnątrz można podziwiać sklepienia krzyżowe i gotyckie portale, które przypominają o średniowiecznym dziedzictwie.

Renesansowe wpływy możemy dostrzec w dekoracjach wnętrz i elewacjach. Bogate zdobienia, kolumny i łuki dodają zamkowi elegancji. Warto zwrócić uwagę na kaplicę zamkową, która łączy w sobie oba style, tworząc unikalną atmosferę.

Zwiedzanie zamku

Trasa zwiedzania zamku i jaskini obejmuje m.in. apartament hrabiego z reprezentacyjną Złotą Salą, salę Huňadyego z unikalnym barokowym żyrandolem, trzy piętra Średniego Zamku z dobrze zachowanymi neogotyckimi wnętrzami, kaplicę zamkową ze słynnym Ołtarzem Bojnickim, który jest jednym z najcenniejszych dzieł tego miejsca. To późnogotycki zestaw 10 obrazów florenckiego mistrza Nardo di Cione. Znajduje się on w kaplicy zamkowej z bogatym stiukowym stropem i freskami z 1663 roku. Niezwykła jest też Złota Sala z sufitem z drewna sosnowego ozdobionym złotymi liśćmi i 183 anielskimi twarzami spoglądającymi z sufitu na zwiedzających. Wszystkie pomieszczenia robią ogromne wrażenie, zwłaszcza spiralne schody w wieży prowadzące do pomieszczeń mieszkalnych czy Marmurowy Pokój z podłogą z żółto – czarnego marmuru ułożonego na kształt rybich łusek.

Jaskinia pod zamkiem

Widzieliście kiedyś zamek z własną jaskinią? Naturalna jaskinia trawertynowa o średnicy 22 m i wysokości 6 m jest częścią Zamku Bojnice. Znajduje się 26 metrów poniżej poziomu 4. dziedzińca. Jaskinia powstała w wyniku napływu wody i rozbicia stosu trawertynu przez krater i zewnętrzne szczeliny. Woda rozbiła trawertyn i go zmyła, tworząc w ten sposób okrągłą przestrzeń jaskini z naturalnymi dekoracjami na ścianach. W jaskini znajdują się dwa stawy. Prawdopodobnie są one połączone z innymi jeziorami w innych podziemnych przestrzeniach.

Mieszkańcy zamku z pewnością wiedzieli o istnieniu jaskini – prawdopodobnie służyła jako schronienie w czasach zagrożenia, a także jako zbiornik na wodę. Została jednak ponownie odkryta dopiero w 1888 r., gdy podczas ostatniej renowacji czyszczono i naprawiano studnię zamkową. Jaskinia została po raz pierwszy udostępniona zwiedzającym w 1967 r.

Park zamkowy

Zamek Bojnice otoczony jest parkiem krajobrazowym. Pierwotnie miał to być romantyczny park z różnymi atrakcjami, starymi romantycznymi ruinami itp. Najwcześniejsze zapisy o ogrodnikach na zamku Bojnice pochodzą z 1910 roku.  Zamek otacza fosa, a dookoła prowadzą ścieżki spacerowe skromnego dziś parku z ładnym stawem i wysepką z basztą. Całość graniczy z rynkiem miejskim, zoo i basenami. Przed wejściem do zamku stoi znana sześćsetletnia, stara Bojnicka lipa króla Macieja o obwodzie około 12,5 m. Podobno jest to najstarsze drzewo w całej Słowacji.

Legendy związane z zamkiem

Co to byłby za zamek, gdyby nie miał własnej legendy? Także i ten w Bojnicach ma swoje opowieści:

• o Czarnej Damie – Dawno temu, na zamku żyła Czarna Dama i jej mąż – właściciel zamku, którzy stanowili bardzo szczęśliwą i zakochaną w sobie parę. Ona była wzorem cnót i wierności, a on osławionym dowódcą wojskowym. Wszyscy im tego zazdrościli, zwłaszcza krewni, którzy z tej zazdrości przekazali panu nieprawdziwą informację, iż pani zdradzała go z rycerzami, gdy ten był na wojnie. Nieufny mężczyzna, chcąc sprawdzić cnotę małżonki, kazał skoczyć jej wraz z nowo narodzonym dzieckiem z wieży zamkowej do fosy. O jej niewinności miało świadczyć to, że przeżyje upadek. Kobieta skoczyła bez wahania, gdyż te fałszywe pomówienia szkalowały jej dobre imię. Zamiast spaść uniosła się do nieba jak anioł… Podobno od tego czasu błąka się ubrana na czarno po zamkowych komnatach.
• o lipie: Król Matej Korvin Hunyadi (od jego imienia wzięła się nazwa lipy) często przesiadywał pod lipą, organizował pod nią narady i wystawne uczty, a także podpisywał dokumenty zawsze kończąc je zdaniem: „Sub Nostra dilectis Tiliis bojniciensibus”, czyli „Pod naszymi ślicznymi lipami bojnickimi”.

Imprezy odbywające się na zamku

Na zamku odbywa się wiele imprez. Najbardziej znanym jest Międzynarodowy Festiwal Duchów i Straszydeł (Medzinárodný festival duchov a strašidiel), który odbywa się co roku pod koniec kwietnia i na początku maja. W tym okresie zamek bojnicki staje się miejscem spotkań straszydeł, czarownic i wampirów z całego świata.

Innymi  imprezami, które przyciągają zwiedzających do okolic zamku są przedstawienia grupy szermierki historycznej Bojnik i stałe pokazy sokolników Aquila.

Informacje praktyczne

• Adres: Zámok a okolie 1, Bojnice, Słowacja
• Strona internetowa: Zamek w Bojnicach
• Godziny otwarcia: październik-marzec, godz. 10:00-15:00; kwiecień, godz. 10:00-16:00; maj-wrzesień, godz. 9:00-17:00
• Cennik biletów: 15 euro (normalny), 10 euro (emeryci, studenci, niepełnosprawni), 7 euro (dzieci 6-15 lat), dzieci poniżej 3, roku życia wchodzą za darmo
• Zwiedzanie zamku odbywa się tylko z przewodnikiem.
• Możliwe jest też wieczorne zwiedzanie zamku z przewodnikiem w strojach z epoki, z objaśnieniem historii zamku, tylko przy świecach, wzbogacone starymi legendami zamkowymi.
• Zwiedzanie zamku trwa około 75 minut.

Wszystkie zdjęcia umieszczone w tym poście są moją własnością, chyba że zaznaczyłam inaczej. Kopiowanie i używanie bez mojej zgody jest zabronione. Jeśli chcesz coś wykorzystać, zapytaj 🙂

Jeśli podobał Ci się mój wpis, albo czujesz się zainspirowana/y to zostaw komentarz lub lajka. Możesz także pomóc w rozwoju bloga niewielką wpłatą – symbolicznym kosztem kawy! To nie tylko wsparcie, ale i dodatkowa motywacja.