Europa · Słowacja · W podróży · Zamki i pałace

Zamek Orawski. Twierdza, po której Nosferatu grasuje

Zbliża się premiera kinowa nowej wersji filmu o wampirze Nosferatu, na który czekam z niecierpliwością. A przecież w ostatnie lato odwiedziłam zamek, w którym kręcono oryginalny film „Nosferatu – symfonia grozy” z 1922 roku i do tej pory Wam o nim nie opowiedziałam. Jak to się stało – nie wiem. Jedną z  największych atrakcji turystycznych północnej Słowacji jest właśnie Zamek Orawski (Oravský hrad), wybudowany na sposób „orlego gniazda“, na wysokiej skale nad rzeką Orava, w mieście Oravský Podzámok. Zamek majestatycznie góruje nad okolicą i robi ogromne wrażenie. Natomiast widoki z tzw. górnego zamku zapierają dech.

Na samo wspomnienie o Nosferatu dostaję gęsiej skórki – zawsze się bałam tej postaci z długimi szponami i świdrującymi oczami, z przerażającym cieniem kryjącym się w zakamarkach zamku… Na szczęście w trakcie mjej wizyty na Zamku Orawskim, Nosferatu nie czaił się w czeluściach mroku, a grzecznie pozwolił się podziwiać i fotografować w blasku światła słonecznego 🙂 Zapraszam na spacer po słowackim Zamku Orawskim.

O historii Zamku Orawskiego

Został zbudowany na miejscu starszego drewnianego grodu po najeździe Tatarów w 1241 roku. Przez kolejne stulecia ta mała twierdza przekształciła się w rozległą budowlę zamkową z 154 pomieszczeniami. Zamek pełnił wówczas funkcję zamku z siedzibą głównej administracji orawskiej, która kontrolowała niemal cały region orawski. Zarówno zewnętrzna, jak i wewnętrzna część zamku zawiera elementy architektury romańskiej, gotyckiej, renesansowej, barokowej, a nawet współczesnej. Rozwój zamku jest zatem procesem ciągłym. Kompleks Zamku Orawskiego składa się z różnych budynków dostosowanych do kształtu wzgórza zamkowego. Od 1556 roku zamkiem zarządzała rodzina Thurzonów, która zainicjowała największe w swojej historii działania przebudowy. Zamek uzyskał swój wygląd w 1611 roku. Po śmierci ostatniego potomka rodu Thurzo zamek miał kilku właścicieli, którzy nie inwestowali w jego dalsze utrzymanie.

W 1800 roku Zamek Orawski został zniszczony przez pożar – największą tragedię jego rozwoju architektonicznego, a ostatecznie stał się całkowicie bezużyteczny dla swoich właścicieli. Wielki pożar strawił wszystkie drewniana części, a dzięki zarządcy zabezpieczono najcenniejsze przedmioty oraz cały zamek dolny. W nadpalonym zamku przez kolejne 60 lat funkcjonował zakład penitencjarny. Po jego zamknięciu w roku 1868 otworzono na zamku jedno z pierwszych muzeów w kraju. Po wybuchu Słowackiego Powstania Narodowego w 1944 roku, pierwsza bitwa na Orawie miała miejsce właśnie w Oravskim Podzámku. Jesienią tego roku region został zajęty przez armię niemiecką i jej sojuszników, w tym Zamek Orawski. Dopiero po zakończeniu II wojny światowej zamek przeszedł gruntowną renowację i został uratowany przed nieuchronnym zniszczeniem.

Co ciekawe, Zamek Orawski jest jednym z niewielu zamków, gdzie najstarsza część znajduje się wyżej, co oznacza, że był rozbudowywany od góry w dół.

System fortyfikacji

Aby chronić zamek przed wszelkimi możliwymi niebezpieczeństwami, właściciele i kasztelanowie Zamku Orawskiego nieustannie budowali i ulepszali system fortyfikacji zamku. Obecna forma jest wynikiem długiego procesu, który rozpoczął się w drugiej połowie XIII wieku. Jedno pozostaje niezmienne – do zamku prowadzi tylko jedno wejście, które służy również jako wyjście. Dlatego system fortyfikacji jest częścią każdej oferowanej wycieczki. Umocnienia zamku tworzą trzy bramy zamkowe z przejściami otoczonymi murami i Bastionem Południowym. Na wewnętrznym murze między Pierwszą a Drugą Bramą Zamkową można zauważyć tzw. „smolisty nos” – otwór przypominający gargulca, służący do wylewania gorącej smoły, oleju lub wody na potencjalnych napastników. System fortyfikacji prowadzi na Główny Dziedziniec. Z tego miejsca można wejść do reszty zamku. Z dziedzińca roztacza się widok na pozostałe zabudowania zamkowe, w tym budynek plebanii, z którego wybuchł wielki pożar w 1800 roku i zniszczył zamek.

Trasy zwiedzania Zamku Orawskiego:

  1. Trasa A – Zamek Górny, Środkowy i Dolny, czas zwiedzania ok. 100 minut
  2. Trasa B – skarbiec, kaplica, Pałac Thurzonów, czas zwiedzania ok. 70 minut
  3. Trasa łącząca A i B – czas zwiedzania ok. 2,5-3 godzin.

fot. http://www.facebook.com/oravacastle

Zwiedzanie zamku – Zamek Dolny

  • Bramy wejściowe

  • Bastion zachodni

Bastion został zbudowany w XVI wieku i chronił zachodnią stronę zamku. Z 6-metrowymi murami był jednym z niewielu budynków, które nie zostały zniszczone przez pożar w 1800 roku. Dzięki temu na pierwszym piętrze zachował się kasetonowy sufit z XVII wieku.

  • Hol wejściowy

Sufit holu wejściowego zdobią cenne renesansowe freski, datowane na przełom XVI i XVII wieku. Stylizowane medaliony przedstawiają Jerzego Thurzo i jego żonę Elisabeth Czobor, którzy byli odpowiedzialni za dokończenie prac nad Pałacem Thurzo.

  • Sala Kolumnowa

Pomieszczenie to daje wgląd w pierwotny układ tej części zamku. Pod poziomem podłogi znajdują się ślady wodociągu zamkowego, o którym wspomniano już w 1595 r.

  • Kuchnia zamkowa

Centralnym punktem kuchni był piec lub kominek, w którym przygotowywano posiłki. Mechaniczny rożen, zainstalowany obok pieca, był regularnie używany do pieczenia mięsa. Stary węgierski przepis na kurczaka z XVII wieku jest przedstawiony na tablicy informacyjnej prezentowanej na wystawie.

  • Pracownia Alchemika
Rodziny królewskie często szukały pomocy u alchemików, którzy mieli zapewnić im więcej złota na czas ich panowania. Używając różnych niestandardowych urządzeń lub narzędzi z medycyny i farmacji, alchemicy twierdzili, że potrafią tworzyć złoto z niektórych pierwiastków i chemikaliów.

  • Salon Sztuki
Pierwsza kolekcja sztuki Muzeum Orawskiego zaczęła powstawać, gdy znajdowało się ono w posiadaniu Kompossesoratu Orawskiego.
  • Zakrystia
Po późniejszym połączeniu z kaplicą w XVII wieku, ostatnie pomieszczenie na parterze Pałacu Thurzo służyło jako zakrystia. Ściany i sklepienie zostały wówczas ozdobione ornamentami kwiatowymi, które zachowały się do dziś. Unikatowy i cenny relikwiarz z XVIII wieku, w tym relikwia króla Stefana, jest również częścią tego pomieszczenia.

  • Pałac Thurzo
Dwupiętrowy pałac z przełomu XVI i XVII wieku jest architektoniczną reprezentacją najważniejszych członków rodu Thurzo – Franciszka Thurzo i jego syna Jerzego. Zbrojownia i Salon Thurzo zdobią cenne renesansowe malowidła ścienne z początku XVII wieku. Atmosferę wnętrz pałacu wzmacniają meble z epoki, broń i modele historycznych strojów.

Zwiedzanie zamku – Zamek Środkowy

  • Środkowy dziedziniec
Środkowy dziedziniec jest zdominowany przez studnię wykopaną na polecenie Franciszka Thurzo w drugiej połowie XVI wieku. Studnia miała rozwiązać problem brakującego źródła wody w tej części zamku. W tym samym czasie jaskinia, w której znajdowała się piwnica, została zbudowana bezpośrednio w skale zamkowej. Z centralnego dziedzińca można wejść do dawnej kuchni i piwnicy na parterze Pałacu Corvinusa, w której eksponowane są historyczne narzędzia wymiaru sprawiedliwości i tortur.

  • Pałac Corvinus i Wieża Mieszkalna
Wieża Mieszkalna została zbudowana w XIII wieku i jest uważana za jeden z najstarszych obiektów Zamku Orawskiego. Wieża została połączona z Pałacem Corvinus już w XV wieku, kiedy pałac został zbudowany. Sam Pałac Corvinus uzyskał obecną formę w XIX wieku, kiedy został przebudowany w stylu neogotyckim przez Josepha Pálffy’ego. Jego wnętrza zostały ozdobione drewnem świerku czerwonego (Larix decidua), a w Sali Rycerskiej nawet freskiem inspirowanym starszym średniowiecznym malarstwem znalezionym w zamku.

  • Wystawa Historii Naturalnej
Pałac i Wieża Mieszkalna obecnie goszczą wystawę historii naturalnej, prezentującą unikalną przyrodę regionu Orawy. Biotopy rzeczne, gatunki żyjące wokół osad ludzkich, łąki i pastwiska, torfowiska lub lasy liściaste i iglaste z łąkami alpejskimi Tatr Zachodnich są przedstawione na dwóch piętrach. Kilka anomalii wystawy, takich jak dwugłowy cielę lub 400-letni pień jodły, było częścią oryginalnych kolekcji pierwszego muzeum w Zamku Orawskim.
  • Wystawa Historycznych Mebli
Wystawa jest obecnie prezentowana we wnętrzu Wieży Mieszkalnej i niektórych pomieszczeniach Pałacu Jana z Dębowca. Większość eksponatów pochodzi z końca XIX i początku XX wieku. Poszczególne eksponaty należą do różnych stylów i odzwierciedlają preferencje ówczesnego społeczeństwa. Blaszane naczynia kuchenne na stole w jadalni najemników to cenna kolekcja pochodząca z XVIII wieku. Ściany wewnętrzne zdobią różne malowane ornamenty z okresu Thurzo, w tym herby Franciszka Thurzo i jego pierwszej żony Barbary Kostki na ścianie drugiego pokoju.

  • Wystawa etnograficzna
Wystawa etnograficzna koncentruje się na specyfice regionu Orawy, odzwierciedlonej w rzemiośle ludowym, gospodarstwach domowych lub stylu życia rolników i pasterzy. Obecne eksponaty dokumentują zarówno materialne dziedzictwo, jak i tradycyjne znaczenie rytualne, jakie mają do dziś. Osobne pomieszczenie poświęcone jest orawskiej szlachcie i pozycji szlachciców w ówczesnym społeczeństwie, podczas gdy wystawy w sali wielofunkcyjnej łączą teraźniejszość z przeszłością.

Zwiedzanie zamku – Zamek Górny/Cytadela

Rdzeń dzisiejszej Cytadeli został zbudowany w XIII wieku i jest uważany za najstarszą część Zamku Orawskiego. Jako najwyższy obiekt zamku, służył jako baza wojskowa, magazyn i budynek mieszkalny. Pierwotnie składał się z kilku obiektów, które zostały architektonicznie ujednolicone w drugiej połowie XVI wieku przez Franciszka Thurzo. Z pierwotnej Cytadeli niewiele pozostało. Drewniane części zastąpiono kamiennymi, a mury nośne zostały podwyższone i wzmocnione, również w posiadaniu Franciszka Thurzo.

  • Hol wejściowy

W centrum dzisiejszego holu wejściowego, zbiornik na deszczówkę został wykopany w skale, prawdopodobnie przez Jana z Dębowca. Woda deszczowa była głównym źródłem wody dla tej części zamku i była doprowadzana do zbiornika przez system lejów w dachu. Najważniejszym elementem kolejnego pomieszczenia jest sklepienie gwiaździste – jedyne w swoim rodzaju w całym zamku. Te pomieszczenia są często wykorzystywane do różnych wystaw.

  • Wystawa archeologiczna

Najwyżej położona wystawa Zamku Orawskiego jest podzielona na trzy części. Pierwsza część poświęcona jest badaniom archeologicznym regionu Orawy. Rozpoczyna się ona od początków w epoce kamiennej i trwa przez epokę brązu, okres wędrówek ludów i epokę słowiańską aż do czasu pierwszej pisemnej wzmianki o Zamku Orawskim w XIII wieku. Następna część koncentruje się na badaniach archeologicznych samego Zamku Orawskiego. Tablice informacyjne z dokumentacją fotograficzną, wynikami badań i cennymi wykopaliskami wprowadzają zwiedzających w pierwotne etapy budowy zamku. Ostatnia część wystawy znajduje się w najwyższej dostępnej części Cytadeli, położonej 600 metrów nad poziomem morza i 110 metrów nad rzeką Orawą. Wraz z trójwymiarowym modelem Zamku Orawskiego przedstawia wysiłki i wyniki generalnej renowacji zamku, która rozpoczęła się w 1953 roku i została zakończona w 1968 roku (100. rocznica powstania Muzeum Orawskiego).

  • Mediatéka (Biblioteka multimediów)

Mediatéka jest poświęcona filmom i serialom kręconym na Zamku Orawskim i w jego okolicach. Kultowy niemiecki film „Nosferatu: Symfonia grozy” z 1922 r., zainspirowany „Draculą” Brama Stokera, jest uznawany za najbardziej znany, który tutaj powstał.  Wśród innych kręconych na zamku znalazło się kilka słowackich produkcji, takich jak „Kráľ Drozdia brada” (Król Drozdobrody), „Sokoliar Tomáš” (Tomas i król sokół) lub „Láska na vlásku” (Miłość drżąca na szali). Co ciekawe, nawet jeden z odcinków popularnego polskiego serialu o Janosiku oraz reklama polskiego piwa Harnaś także powstały na terenie zamku.

Oko w oko z Nosferatu

I wreszcie na sam koniec wycieczki po zamku, możemy „spotkać się” z Nosferatu. Jak wspomniałam na początku, na tym właśnie zamku w latach 1921-1922 roku powstał film „Nosferatu – symfonia grozy”. Podobno główny bohater wcielający się w wampira nie był specjalnie charakteryzowany, on po prostu był tak brzydki 🙂 W szklanej gablocie znajduje się postać wampira i można sobie z nim zrobić selfika 🙂

Na zamku organizowane są wydarzenia i nocne imprezy nawiązujące do „Nosferatu”, czyli opowieści o wampirzym władcy zamku. Latem organizowane są nocne zwiedzania z elementami grozy, przedstawienia teatralne i muzyczne. W zamku można też zorganizować ślub w Sali Rycerskiej lub Kaplicy św. Michała.

Wrażenia – czy warto zawitać do Zamku Orawskiego?

Jedyna i właściwa odpowiedź, to TAK, warto! Zamek robi niesamowite wrażenie, niezależnie czy patrzy się na niego z dołu czy z góry. Nie wspominając o górzystym otoczeniu zamku. Ta potężna budowla na skale wyróżnia się niezwykłą architekturą oraz przebogatą historią. Zamek znajduje się niedaleko polskie granicy, dlatego warto sobie zafundować weekendowy wypad do twierdzy i spotkać się z Nosferatu 🙂

Informacje praktyczne

  • Adres: Administratívna budova č. 2, Oravský Podzámok
  • Strona internetowa: Zamek Orawski
  • Godziny otwarcia: styczeń-marzec oraz listopad-grudzień, godz. 9:00-15:00, kwiecień-czerwiec oraz wrzesień-październik, godz. 9:00-16:00, lipiec-sierpień, godz. 8:30-17:00
  • Cennik: cena zależna od wyboru trasy, szczegóły na stronie
  • Można pobrać aplikację z audio guidem na telefon – dostępna także w języku polskim.
  • Zwiedzanie zajmuje około 3 godzin.
  • Zamek składa się ze 154 komnat.
  • 754 schody znajdują się we wnętrzach zamku, dlatego też warto założyć wygodne obuwie na płaskiej podeszwie.

Wszystkie zdjęcia umieszczone w tym poście są moją własnością, chyba że zaznaczono inaczej. Kopiowanie i używanie bez mojej zgody jest zabronione. Jeśli chcesz coś wykorzystać, zapytaj 🙂

Jeśli podobał Ci się mój wpis, albo czujesz się zainspirowana/y to zostaw komentarz lub lajka. Możesz także pomóc w rozwoju bloga niewielką wpłatą – symbolicznym kosztem kawy! To nie tylko wsparcie, ale i dodatkowa motywacja.

Z góry dzięki! 🙂

 

Dodaj komentarz