Ubiór muzułmanki służy bowiem nie tylko zakrywaniu pewnych, a dokładnie wszystkich części ciała, ale także określa jej stosunki z nieznajomymi jak i bliskimi mężczyznami. W języku arabskim hidżab dosłownie oznacza zasłonę, zasłonę, którą zmuszone są nosić wszystkie muzułmańskie kobiety. Poprzez hidżab ustala się pewne zasady moralne oznaczające dyscyplinę i ochronę przed zachowaniami „niemuzułmańskimi”, czyli przed pożądaniem seksualnym. Noszenie tego stroju nie oznacza jednak, że nie ma się zaufania do muzułmanów, ale przede wszystkim określa oddanie względem Boga. Poświęcenie, jakiemu oddaje się kobieta nie zawsze należy do najłatwiejszych, ale cierpliwość i pokora zostaną wynagrodzone przez Proroka. Islam jako pierwsza religia określiła zasady dotyczące ubioru zarówno mężczyznom, jak i kobietom. Jego celem miało być ograniczenie pokus na tle seksualnym. Tyle, że to kobiety na tym bardziej ucierpiały, ponieważ to właśnie one wywierają większy wpływ na mężczyznę.
Ubiór kobiety stanowi bardzo ważny element w kręgu kultury islamskiej, który wywołuje kontrowersje na całym świecie. Istnieje silne przekonanie, że cnotliwa kobieta to taka, która od stóp do głów ma zakryte ciało. Jeśli poza domem kobieta jest niewłaściwie ubrana, to stanowi zagrożenie stając się obiektem seksualnego pożądania. Wszystko, co najlepsze, kobieta powinna zachować dla męża. Dlatego właśnie noszenie hidżabu stanowi przeszkodę nieodpowiednim reakcjom mężczyzn oraz uspokaja i hamuje ich popęd płciowy. „Ta szata w kształcie namiotu z podobnym do stroju zakonnicy kwefem, który zakrywa głowę, zasłania zarówno włosy, jak i kobiece kształty – twierdzi Melisa Ruthven. – Kobiety uważają, że przypomina one suknie noszone przez żony Proroka (które (…) miały obowiązek ukrywać się za zasłoną czy woalem)”[1]. Tradycja ta wprowadzona została w latach trzydziestych przez Siostry Muzułmanki – nowo przyjęte członkinie Braci Muzułmanów, a swoją popularność zyskała w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Uważa się, że kobieta nosząca hidżab może nawet sprzeciwić się patriarchalnemu systemowi, ponieważ jego noszenie oznacza seksualną niedostępność, a napastowanie kobiety w tym stroju byłoby uznane za akt świętokradztwa. Tak naprawdę zarówno w krajach muzułmańskich, jak i niemuzułmańskich, ubiór ten stał się oznaką przynależności kulturowej oraz politycznej i religijnej tożsamości. W skrajnych przypadkach noszenie hidżabu może symbolizować przejaw niezależności oraz swobody wyznaniowej, która daje do zrozumienia odrzucenie społeczeństwa muzułmańskiego. Zgodnie z Koranem, założenie hidżabu oznaczało czystość i przyzwoitość muzułmanek.
Elementem hidżabu jest nikab, czyli zasłona na twarz. Występują dwa rodzaje nikabu: połowiczny (jest to chusta, którą owija się wokół głowy, pozostawiając jedynie odkryte oczy i czoło) oraz całkowity (kotara zakrywająca całą twarz, posiadająca otwór wyłącznie na oczy). Zakrywanie twarzy nikabem nie jest nakazem, ale zwiększa bezpieczeństwo kobiet. Zwolennicy tej „ozdoby” uważają, że to właśnie twarz jest najatrakcyjniejszą częścią kobiecego ciała, która stanowi siedlisko pokus, dlatego zalecają, a wręcz nakazują jej noszenie.
Istotnym elementem stroju muzułmanki jest nie tylko hidżab czy nikab, ale także burka. Burka jest rodzajem nakrycia całego ciała, zakrywającego nawet oczy, które ukryte są za siatką umożliwiającą widzenie. Zazwyczaj to afgańskie kobiety zmuszane były do noszenia burki podczas rządów Talibów. Obecnie burka jest obowiązkowa w niektórych muzułmańskich społeczeństwach, które konserwatywnie przestrzegają ideę hidżabu, o którym mowa jest w Koranie. Zoja w swojej biografii Wszystkie jesteście niewierne opisuje nie tylko historię jej matki, która była aktywną działaczką społeczną, ale także swoją, w której poszła w jej ślady. „Patrzyłam na kobiety w burkach i próbowałam sobie wyobrazić, jakie mają twarze – pisze autorka. – Chciałam spytać, dlaczego tak się ubierają, ale nie śmiałam tego zrobić. (…) Rodzice powiedzieli mi, że wkładają je tylko kobiety z odległych wiosek, takie, które nie umieją czytać ani pisać. Nosili je także żebracy i prostytutki, które nie chciały się odsłaniać”[1]. Kobiety ubierające się w burkę wywołują bardzo wiele kontrowersji, zwłaszcza na zachodzie. W Holandii, Włoszech czy Francji widnieje zakaz noszenia burek w instytucjach publicznych, które wyraźnie oznaczają przynależność do danego kręgu kulturowego. Władze innych krajów tłumaczą się z obowiązującego zakazu szerzącym się terroryzmem, zbytnim afiszowaniem się ze swoją religią, a nawet problemami z komunikacją niewerbalną.
Poza całkowitym zakrywaniem kobiecej twarzy oraz sylwetki, islam wyznaczył także kilka innych warunków noszenia muzułmańskich szat. Ubiór muzułmańskiej kobiety musi być przede wszystkim skromny. Kobieta nie powinna wywyższać się i chwalić swoimi wyszukanymi strojami. Poza tym kobiece ubranie nie powinno być prześwitujące i nie może podkreślać kobiecej sylwetki, gdyż jest to występek, który jest zabroniony i surowo karany przez Proroka. Poza tym musi zostać zachowane zróżnicowanie na męski oraz damski strój, ale niekoniecznie we wszystkich elementach ubioru. Istnieje jeszcze jeden warunek, a mianowicie nie wolno wzorować swojego stroju na strojach ludzi wyznających inną religię.
Zatem co wolno pokazywać kobiecie żyjącej według zasad islamu? Otóż muzułmańska kobieta, poza oczami, może mieć odkryte jedynie ręce i stopy, chociaż także w tej kwestii zdania są podzielone, jednak Prorok nie wydał zakazu odsłaniania tych dwóch części ciała.
W lipcu ubiegłego roku w stolicy Sudanu, trzynaście kobiet zostało zatrzymane w jednej z tamtejszej restauracji. Powodem tego zdarzenia był nieprzyzwoity ubiór owych kobiet. Okazało się, że w chwili zatrzymania kobiety miały na sobie dżinsy, strój który w Sudanie uważany jest za gorszący i grzeszny. Sudańskie prawo nakazuje, że tego rodzaju „przestępstwo” należy ukarać. Otóż kobiety te zostały skazane na czterdzieści batów. Na szczęście w samą porę zainterweniowała Amnesty International, która potępia tego rodzaju postępowanie. Organizacja zawzięcie walczy z takimi praktykami, ale przed nią jeszcze bardzo długa droga do osiągnięcia pozytywnych skutków.
Co prawda islam wyznaczył sztywne zasady dotyczące kobiecego ubioru, ale nie zabronił kobietom nosić wszelkich ozdób. Zachęca do propagowania czystości i piękna, ale musi się to odbywać w pewnych określonych granicach, które nie powodują szerzenia pokus. Przede wszystkim kobieta powinna upiększać się tylko i wyłącznie dla własnego męża. Nie powinna pokazywać się na ulicy w makijażu, a także używać zapachowych kosmetyków. Kobieta nie powinna być przyozdobiona w sposób, który przyciąga uwagę obcych mężczyzn. Jeśli chodzi o noszenie biżuterii i innych ozdóbek, nie istnieje religijny zakaz. Jedynym warunkiem jest zachowanie umiaru. Kwestia malowania włosów, jest jak najbardziej dozwolona, a najlepszym sposobem za zabarwienie włosów jest henna lub roślina pochodząca z Jemenu, która zawiera czarny barwnik o czerwonym odcieniu. Islam stanowczo zabrania stałych zmian ciała ludzkiego, mowa tu o operacjach plastycznych. Założeniem religii jest ulepszanie duszy i szerzenie naturalności, a nie oszukiwanie i ukrywanie prawdy. Poza zdrowotnymi aspektami, wszystkie inne zmiany w swoim wyglądzie traktowane są jako dzieło szatana, a człowiek, który dopuścił się takiego występku, będzie potępiony.
[1] Zoja, J. Follain, R. Cristofari, Wszystkie jesteście niewierne
[2] M. Ruthven, Islam. Dżihad, Prorok, Koran
Bardzo ciekawy artykuł. Pozdrawiam Agnieszka Adamowska
Dziękuję 🙂
nareszcie ktos konkretnie napisał, dziekuje 🙂
Bardzo interesujący artykuł 🙂
proponuję nie siać fałszywych informacji – biblia rózniez okresla strój kobiety – proponuje ja najpierw przeczytać…
Stary testament, nie nowy. W dodatku chrześcijaństwo zmieniało sie z wiekami, unowocześniało ( może nie w Polsce) a islam wciąż jest w V wieku.
Zależy gdzie i na pewno chrześcijanizm nie jest nowoczesny!
Powiem szczerze, ze zdjęcie kobiet w burkach jest dla mnie przejmujące …
Bardzo ciekawy artykuł a zdjęcie kobiety w burce jest intrygujący
Bardzo zainteresowała mnie grafika z rozróżnieniem kobiecych nakryć głowy. Byłam w kilku krajach islamskich, ale nigdy jakoś nie doszłam do tego, które jak się nazywają. Dziękuję 🙂
Bardzo zainteresowała mnie grafika z rozróżnieniem kobiecych nakryć głowy. Byłam w kilku krajach islamskich, ale nigdy jakoś nie doszłam do tego, które jak się nazywają. Dziękuję 🙂
moje pierwsze spotkanie z dodatkami w kulturze islamskiej to buty! Pamiętam kobietę ubraną w burkę z pięknymi butami na wysokim obcasie z czerwoną podeszwą. Wtedy zrozumiałam, że w tej kulturze przemycają trochę mody 😉