Stare porzekadło „cudze chwalicie, swego nie znacie” sprawdza się tu idealnie. Tak to jest, że jeśli mamy coś pod nosem, to zawsze nam jest nie po drodze i odwlekamy wizytę. Miałam tak wiele razy, ale w tamtym roku postawiłam na mikropodróże i konsekwentnie realizuję swój plan 😉 W ostatnim czasie padło na sulejowskie Muzeum Józefa Piłsudskiego, do którego z centrum Warszawy dotrzemy w ok. 30 minut. Zbierałam się tam od jakiegoś czasu i w końcu się udało. Żałuję, że tak późno tam dotarłam, bo muzeum jest po prostu genialne! Nie zdajemy sobie sprawy jaką perełkę mamy pod nosem (dotyczy Warszawiaków). Niestety muzeum nie jest tak popularne jak powinno być, ale myślę, że to kwestia czasu. To nowoczesne i multimedialne muzeum na miarę XXI wieku, które w niczym nie odstaje od europejskich muzeów. Mnie urzekło, nawet bardzo.

Nikomu nie trzeba przedstawiać persony jaką był Józef Piłsudski. Ja też nie będę tutaj klepać całej jego biografii, bo nie taki jest cel tego wpisu. Niezależnie jaki mamy stosunek do jego polityki, zdecydowanie warto odwiedzić muzeum jego imienia w Sulejówku. Historię Józefa Piłsudskiego poznajemy chronologicznie – od dzieciństwa poprzez okres zesłania na Syberię, więzienia w warszawskiej Cytadeli, działalności niepodległościowej, Legiony aż po okres międzywojenny. Muzeum nie jest laurką względem Marszałka, a Piłsudski pokazany jest z wielu perspektyw. Jego obraz jest pełny, a nie przerysowany. To nowoczesne muzeum z multimedialną wystawą robi ogromne wrażenie. Z zewnątrz budynek wygląda bardzo imponująco, ale co ciekawe – wystawa główna znajduje się 14 m pod ziemią! Tak, dobrze czytacie. Chodźcie, zobaczcie jakie skarby skrywają sulejowskie podziemia  🙂

Idea powstania muzeum

Muzeum zostało otwarte w 2020 roku. Ideą Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku jest przedstawienie postaci Józefa Piłsudskiego na szerokim tle historycznym, kulturowym i społecznym oraz przekazanie i upowszechnianie reprezentowanych przez niego wartości, idei walki o niepodległość i pracy nad budową państwa. Muzeum przybliża, przywraca i propaguje pamięć o życiu, dokonaniach i dziedzictwie Marszałka. Jest przestrzenią, w której historia i tradycja inspirują do dyskusji na tematy ważne i aktualne dla Polaków. Muzeum gromadzi zabytki i przedmioty związane z Józefem Piłsudskim, a także z epoką, w której żył i działał. Zbiory obejmują okres od powstania styczniowego do końca życia Piłsudskiego, a także świadectwa pamięci o Marszałku, aż po dzień dzisiejszy.

Muzeum ulokowane jest w leśnym parku o powierzchni 4 ha. Budynek składa się z dwóch połączonych 12-metrowych skrzydeł nad ziemią i podziemia, sięgającego 18 m poniżej poziomu gruntu. Koncepcję architektoniczną przygotowali Radosław Kacprzak i Krzysztof Jaraczewski, wnuk Piłsudskiego i pierwszy dyrektor muzeum swojego dziadka. Koncepcja ta zakładała, aby współczesne zabudowania schować pod ziemią, by nie zaburzały przestrzeni i nie przesłoniły zabytkowego dworku.

Charakterystycznym elementem jednej z brył jest ażurowa elewacja wykonana z szaro-białych prefabrykowanych, betonowych bloków (o wymiarach 50 x 30 x 115 cm i wadze ok. 400 kg). Osłania ona szklaną fasadę, znajdującą się tuż za nią. Druga bryła, w kolorze sosny, z głównym wejściem, ażur ma tylko z jednej strony. W podziemiu na trzech kondygnacjach znajdzie się stała wystawa, strefa edukacyjna, magazyn zbiorów i pomieszczenia techniczne. W muzeum będzie można poznać nie tylko działalność państwową Piłsudskiego, ale także jego życie prywatne, bo przecież jest to muzeum o całym jego życiu. Z kolei dwa nadziemne skrzydła mieszczą m.in. strefę obsługi gości, restaurację i biura.

Zwiedzanie wystawy stałej „Dla Rzeczypospolitej. Józef Piłsudski 1867 – 1935”

Zwiedzanie zaczynamy nietypowo, bo schodzimy tajemniczymi schodami w dół. Początkowo niepewnie i lekką nutką dezorientacji czy dobrze idę, zeszłam na dół. Miałam wrażenie, że jakimś cudem znalazłam się we wnętrzu piramidy (potem okazało się, że właśnie to piramida była inspiracja dla projektanta). Ekspozycja mieści się w podziemnej hali na dwóch poziomach. Piętra łączy przestrzeń centralna, w której można odpocząć i na monumentalnych ekranach obejrzeć multimedialny pokaz dopełniający treść wystawy. Na wystawie pierwszoplanową rolę odgrywają eksponaty, przekaz historyczny uzupełniają infografiki oraz prezentacje multimedialne i dźwiękowe. Warto wiedzieć, że wystawę stałą nagrodzono wieloma prestiżowymi wyróżnieniami. W 41. edycji konkursu Sybilla zwyciężyła w kategorii Nowe i zmodernizowane wystawy stałe oraz Grand Prix. Wystawa otrzymała także nagrody i wyróżnienia Red Dot Design Award 2021, GOLD MUSE! MUSE Design Awards, International Design Awards.

Wystawa stała „Dla Rzeczypospolitej. Józef Piłsudski 1867 – 1935” to opowieść o Józefie Piłsudskim i epoce, w której żył. To chronologiczna opowieść o Józefie Piłsudskim i epoce, w której żył. Składa się z pięciu galerii poświęconych kolejnym okresom życia i działalności: Ziuk, Wiktor, Komendant, Naczelnik, Marszałek. Szósta galeria, Symbol, prezentuje szeroko rozumiane i wieloaspektowe dziedzictwo Józefa Piłsudskiego. Założeniem wystawy było, aby przedstawić Piłsudskiego wielowymiarowo, w różnych rolach, które odgrywał. Był nie tylko Polakiem, ale i Litwinem. Powstańcem, ale i terrorystą. Kuratorzy zrobili świetną robotę, bo znakomicie udało im się połączyć tę wielowymiarowość Piłsudskiego.

Ekspozycja ma powierzchnię 2 100 m2 i znajduje się w podziemnej hali. Zbudowana została na dwóch poziomach połączonych przestrzenią centralną. Ścieżka zwiedzania zaczyna się na poziomie -3 i kończy na poziomie -2. Centralną część wystawy oddzielono unikatowymi na skalę światową wielkoformatowymi ekranami. Na wystawie pierwszoplanową rolę odgrywają eksponaty, których przekaz uzupełniają infografiki, reprodukcje, cytaty, światło, dźwięk oraz prezentacje multimedialne. Ogromne wrażenie robi wielka kolumna na środku, a wokół niej jest ciągnie się platforma prowadząca na kolejny poziom wystawy, gdzie możemy też obserwować zmieniające się fotografie na tle rozgwieżdżonego nocnego nieba. Zaintrygowani?

Jakie eksponaty znajdziemy na wystawie?

Oh, od tych wszystkich eksponatów może zakręcić się w głowie! To przecież przekrój przez bogate i intensywne życie Piłsudskiego. Chociaż muzeum jest supernowoczesne i wiele „eksponatów” jest multimedialnych, to i tak znajdziemy tu całą masę oryginalnych artefaktów z życia Marszałka. No dobrze, ale na co warto zwrócić uwagę?

• odpis metryki urodzenia i chrztu oraz szatka do chrztu Marszałka;

• oryginalny egzemplarz „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza z 1834 r.;

• kajdany nakładane skazanym na wieloletnie ciężkie roboty z XIX wieku;

• Order Orła Białego;

• szabla podarowana Józefowi Piłsudskiemu przez oficerów I Brygady Legionów Polskich w rocznicę wymarszu z Krakowa, 1916 r.;

• jeden z ośmiu bazaltowych Słupów Pamięci poświęconych dowodzeniu Piłsudskiego z 1928 r.- Muzeum na miejscu tego uszkodzonego obelisku ustawiło jego kopię;

• oryginalne traktaty i mapy Polski po odzyskaniu niepodległości;

• buława Marszałka Józefa Piłsudskiego, którą otrzymał w 1920 r., po zwycięstwie nad bolszewicką Rosją;

• obraz Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą” z 1930 r.;

• fragment przedwojennej balustrady Mostu Poniatowskiego, wysadzonego przez Niemców w 1944 r., który wyłowiono z Wisły;

• Krzyż Wielki Orderu Wojskowego Virtuti Militari z Gwiazdą Piłsudskiego, nadany za zwycięską wojnę z Bolszewikami;

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Piłsudskiego, nadany za wybitny wkład w budowę państwa;

• szabla paradna używana przez Marszałka w trakcie wystąpień reprezentacyjnych, wykonana w Toledo na wzór szabli oficerskiej wz. 1921 r;

• mundur Józefa Piłsudskiego;

• Konstytucja Kwietniowa z 1935 r.;

• oryginały licznych publikacji Józefa Piłsudskiego;

Dworek Milusin

W 1921 roku na terenie kraju powstała inicjatywa, aby uczcić zasługi Marszałka w walce o odzyskanie niepodległości i ofiarować mu majątek ziemski pod Warszawą. Zrealizował ją Komitet Żołnierza Polskiego, który ze zbiórki sfinansował budowę willi na terenie należącym do Piłsudskich. Dom został zaprojektowany przez znanego architekta Kazimierza Skórewicza w popularnym wówczas stylu, nawiązującym do architektury polskich dworów. Żołnierze brali także udział w pracach przy wznoszeniu domu dla Marszałka. Komitet zajął się również wyposażeniem domu, a część mebli, obrazów i przedmiotów dekoracyjnych pochodziła z darów. Dom nie był jeszcze ostatecznie wykończony, kiedy po sporze z gen. Władysławem Sikorskim o ustrój najważniejszych władz wojskowych Piłsudski 30 maja 1923 roku złożył dymisję ze stanowiska szefa Sztabu Generalnego, wycofując się z życia publicznego. Gdy Marszałek zrezygnował z pełnienia funkcji państwowych, dom w Sulejówku stał się miejscem jego wytchnienia po trzydziestu latach intensywnej działalności i pracy nad budową niepodległej Polski. To w tym budynku zapadały kluczowe dla losów naszego Państwa decyzje i to tutaj Józef Piłsudski gościł wybitne osobistości swojej epoki.

Niestety praktycznie wszystkie eksponaty nie są oryginałami, a wiernymi kopiami, które powstały na specjalne zamówienie. Wzorowano się zachowanymi fotografiami. Jedynie kilka rzeczy stanowią oryginalne pamiątki po mieszkańcach dworku. Oryginalne rzeczy znajdują się w salonie, np. lampy zrobione z pocisków. Od 1956 do 2004 roku w dworku mieściło się przedszkole. Dzięki temu budynek przetrwał w całkiem niezłym stanie.

Ogród historyczny otaczający dworek to miejsce, gdzie najważniejszym bohaterem jest bliska Piłsudskim przyroda. Spacer po „puszczy milusińskiej” z odtworzonym warzywnikiem, sadem i pasieką, pozwala poznać uroki dawnego letniska, jakim był Sulejówek.

Ze względu na unikatowy charakter miejsca, dworek wraz z ogrodem zwiedzimy tylko z przewodnikiem o wyznaczonych godzinach (grupa do 9 osób).

Restauracja Adelcia

Po wyczerpującej dawce wiedzy i wyrobieniu limitu kroków, warto przycupnąć w tamtejszej restauracji Adelcia i zregenerować siły. Miejsce to serwuje dania kuchni polskiej, a także milusińskie specjały, którymi zajadał się sam Marszałek. Ja wpadłam na „ciasto marszałka” (z wędzoną śliwką, orzechami, bezą i kruszonką) i herbatkę. Wystrój jest przyjemny, kompatybilny z resztą muzeum. Można tutaj wpaść na niedzielny obiad (bez konieczności zwiedzania muzeum), ale też zorganizować imprezy okolicznościowe, jak urodziny, chrzciny czy komunie.

Informacje praktyczne

• Adres: Aleja Piłsudskiego 29, Sulejówek
• Strona internetowa: Muzeum Józefa Piłsudskiego
• Godziny otwarcia: poniedziałek, godz. 10:00-15:00; wtorek – nieczynne; środa-czwartek, godz. 10:00-17:00, piątek-niedziela, godz. 10:00-18:00
• Cennik biletów: 23 zł (normalny), 18 zł (ulgowy); łączony z Dworkiem Milusin 41 zł (normalny), 32 zł (ulgowy). Więcej informacji na stronie internetowej.
• W cenie biletu jest audioprzewodnik w języku polskim, angielskim, niemieckim, rosyjskim, a także z polską audiodeskrypcją, Polskim Językiem Migowym oraz ścieżką rodzinną w języku polskim.
• Zwiedzanie muzeum trwa ok. 2 godzin, a Dworka Milusin ok. 1 godziny.
• Jak dojechać? Z dworca Warszawa-Śródmieście łapiemy pociąg Kolei Mazowieckich lub SKM i dojeżdżamy do stacji Warszawa-Wola Grzybowska (z tej stacji jest bliżej). Potem robimy sobie 10-minutowy spacerek do Muzeum.

Wszystkie zdjęcia umieszczone w tym poście są moją własnością, chyba że zaznaczyłam inaczej. Kopiowanie i używanie bez mojej zgody jest zabronione. Jeśli chcesz coś wykorzystać, zapytaj 🙂

Jeśli podobał Ci się mój wpis, albo czujesz się zainspirowana/y to zostaw komentarz lub lajka. Możesz także pomóc w rozwoju bloga niewielką wpłatą – symbolicznym kosztem kawy! To nie tylko wsparcie, ale i dodatkowa motywacja.