Kopalnia Soli w Bochni. Buszując po najstarszej kopalni soli w Polsce

Kopalnia Soli w Bochni jest najstarszym tego typu obiektem, a jednocześnie stanowi jedną z największych podziemnych atrakcji w Polsce. Mimo wszystko obiekt ten żyje w cieniu pobliskiej Wieliczki, która jest częściej i liczniej odwiedzaną atrakcją. Trudno się dziwić, bo rywalizować z Wieliczką nie jest łatwo, jednak Bochnia ma także sporo do zaoferowania. W Bochni byłam ładnych kilka lat temu, ale niewiele pamiętam z tamtejszej wizyty. Dlatego planując swój styczniowy długi weekend w Krakowie, Kopalnia Soli w Bochni znalazła się na mojej liście „to do”. I fajnie tam było powrócić.

Krótko o historii kopalni

Kopalnia Soli Bochnia to najstarsza kopalnia soli kamiennej w Polsce i jeden z najstarszych zakładów przemysłowych w Europie. Źródła historyczne podają, że początek jej działalności datuje się na 1248 rok. Jednak już ok. 3500 lat przed naszą erą w okolicach Bochni pozyskiwano sól przez odparowywanie wody z solanki, wydobywanej ze specjalnie drążonych studni. Takie studnie były zalążkiem między innymi istniejącego do dziś szybu Sutoris. Gdy powstała tu prawdziwa kopalnia, żupa bocheńska, zarządzana z wielickiego Zamku Żupnego, szybko zaczęła przynosić ogromne zyski skarbowi królewskiemu – w tamtych czasach sół była na wagę złota. Obok szybu Sutoris i Gazaris powstały kolejne: Regis i Campi. Przedsiębiorstwo aż do 1772 roku, kiedy to zostało zagarnięte przez Austrię w wyniku I rozbioru Polski, działało według statutu wydanego w 1368 roku przez króla Kazimierza Wielkiego.

Z każdym mijającym stuleciem Kopalnia Soli zaznaczała wyraźny wpływ na historię miasta, jego rozwój urbanistyczny, ale również historię przedsiębiorczości, rozwój przemysłu i społeczeństwa. W bocheńskiej kopalni wprowadzano nowatorskie jak na owe czasy rozwiązania techniczne. Należały do nich kieraty służące jako maszyny wyciągowe oraz zainstalowana w 1930 roku maszyna parowa. Zmianę przyniosły dopiero lata 80te XX wieku. Wtedy stare wyrobiska zostały włączone do rejestru zabytków, a wydobywanie soli stawało się coraz mniej opłacalne. W roku 1990 zaprzestano przemysłowego wydobywania soli, a kopalnia soli w Bochni stała się obiektem turystycznym. Naturalne piękno oraz surowy, autentyczny charakter Kopalni w Bochni został uhonorowany w 2013 roku wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Kopalnia, jako najstarsza w Polsce kopalnia soli jest również uznana za pomnik historii.

Skąd się wzięła sól w Bochni? Legenda o pierścieniu Kingi

Książę krakowski Bolesław V Wstydliwy postanowił poślubić węgierską królewnę Kingę. Podarował jej zaręczynowy pierścień, który ta przyjęła i zgodziła się poślubić władcę Wawelu. Ojciec przyszłej polskiej księżnej Bela IV chciał ofiarować córce obfity posag w postaci złota, jednak Kinga odmówiła, ponieważ twierdziła, że nie tego najbardziej potrzebuje ludność polska. Bela IV więc zapytał córki, czego zatem oczekuje. Kinga poprosiła, żeby obdarować ją i jej przyszłego męża zasobami soli. Król Węgier obdarował ją kopalnią soli w Maramuresz.

Kinga prosiła w myślach Boga o pomysł jak przenieść kopalnię z Maramuresz do Polski. Postanowiła wrzucić zaręczynowy pierścień do szybu kopalni. Po przeprowadzce Kingi na wawelski dwór i ślubie z Bolesławem Wstydliwym, młoda księżniczka poprosiła męża o pokazanie jej nowego królestwa. Chcąc odnaleźć swój pierścień, udała się do ogródka pewnego szewca i tam rozkazała kopać w ziemi. Szybko zaczęto wydobywać sól, a w jednej z brył znajdował się zaręczynowy pierścień. I tak właśnie w tym miejscu powstała najstarsza kopalnia soli w Polsce.

Zwiedzanie kopalni – podziemne atrakcje

Kopalnia aktualnie oferuje trzy główne trasy turystyczne: trasę turystyczną z ekspozycją multimedialną, trasę przyrodniczą oraz wyprawę w Stare Góry. Trasy turystyczne przebiegają przez konkretne pomieszczenia, chodź w różnych kompilacjach. W trakcie podziemnej wędrówki będziemy mogli podziwiać takie miejsca jak:

Podłużnia August – jest obecnie główną arterią komunikacyjną kopalni. Znajduje się na głębokości 176 metrów licząc od powierzchni przy szybie Sutoris do 212 metrów licząc od powierzchni przy szybie Campi. Łączy wszystkie istniejące szyby i rozciąga się na długości blisko 3 kilometrów na osi wschód-zachód. Jej pierwsza część zbudowana została w latach 1723–1743 według projektu Jana Gottfrieda Borlacha, którego największym osiągnięciem było uporządkowanie dróg transportowych w kopalni poprzez ich wyprostowanie i wypoziomowanie.

Komora Ważyn – to największa komora kopalni, w skład której wchodzi boisko piłkarskie, część bankietowa, część barowa i sypialna. Komora położona jest ok. 250 metrów pod powierzchnią ziemi, a łączna jej przestrzeń wynosi 2500 m². Wydobycie w komorze prowadzono od 1697 roku aż do lat 50. XX wieku. W celu utworzenia sanatorium komorę powiększono przy użyciu kombajnu górniczego.

Podziemna kolejka – w kopalni funkcjonuje kolejka, oparta na lokomotywie elektrycznej ciągnącej wagony przystosowane do transportu turystów. Trasa ma długość około 1000 metrów i prowadzi podłużnią August od szybu Campi aż do szybiku łączącego komorę Ważyn z poziomem August. Kolejka posiada trzy stacje: „Campi”, „Kinga” oraz „Sutoris”. Maksymalnie może przewozić do 60 pasażerów z prędkością do 2.5 m/s.

Kaplica św. Kingi – Kaplica św. Kingi jest największą spośród kaplic kopalnianych bocheńskiej kopalni i zdecydowanie najładniejszą. W kaplicy znajduje się ołtarz z obrazem św. Barbary, tablica pamiątkowa ofiar pożaru z 1875 roku, wykuta w soli ambona z 1922 roku, całoroczna szopka bożonarodzeniowa, pomniki: króla Kazimierza III Wielkiego oraz Jana Pawła II oraz relikwia św. Kingi. W poprzek kaplicy ułożone są tory kolejki kopalnianej. Co ciekawe, kaplica ta jest jedynym przypadkiem podziemnego kościoła na świecie, przez środek którego przejeżdża pociąg.

Przeprawa łodzią w komorze 81 – w komorze 81, częściowo zalanej solanką, funkcjonuje przeprawa łodzią na długości ok. 120 metrów udostępniona jako atrakcja turystyczna. Komora 81 stanowi także doskonałą ilustrację prac wydobywczych, prowadzonych w kopalni bocheńskiej, polegających na budowaniu wysokich, długich i relatywnie wąskich komór. Co ciekawe, bocheńska kopalnia, jako jedyna kopalnia soli w Polsce, posiada podziemną przeprawę łodziami. Drewniane łodzie pływające po zalanej solanką komorze są zarejestrowane w Polskim Rejestrze Statków, tak jak statki pływające po morzach.

Stajnia Mysiur – stajnia powstała przed 1771 rokiem, jej przeznaczeniem było udostępnienie schronienia dla koni pracujących w kopalni. W wyrobisku znajdują się oryginalne kaszty, datowane na XVII wiek, a także część zachowanego oryginalnego wyposażenia stajni. Obecnie komora przystosowana jest do ruchu turystycznego, stanowi część trasy turystycznej, a kopalnia oferuje na jej terenie możliwość organizacji konferencji i bankietów.

Którą trasę wybrać?

Podziemna Ekspozycja Multimedialna

Podziemna Ekspozycja Multimedialna to niepowtarzalna atrakcja, która pozwala nam przenieść się w czasie i poznać szczegóły związane z funkcjonowaniem kopalni. Wraz z polskimi królami, żupnikami genueńskimi oraz duchem Cystersa, poznamy tajniki wydobycia soli oraz historię miasta Bochnia. Część trasy można pokonać górniczą kolejką lub przepłynąć łodzią, a na końcu czeka na Komora Ważyn, w której znajdują się restauracje i plac zabaw dla dzieci.

Trasa historyczna

Jest bardziej wymagająca fizycznie – przed zejściem trzeba podpisać deklarację o tym, że nie ma się chorób krążenia czy klaustrofobii. Ze względu na trudność przejścia, trasa dostępna jest tylko dla osób pow. 16 roku życia. A czego można się na trasie spodziewać? Ubierając ekwipunek górniczy – lampę i hełm, można poczuć się jak prawdziwy górnik schodzący do kopalni. Jeśli nie boicie się chodzić po drabinie, ocierać się o ściany i schylać pod stropami, to spokojnie możecie wyruszać ku przygodzie.

Trasa przyrodnicza

Będzie można podziwiać niezwykłą fluoresencyjną sól i posłuchać wielu geologiczno-chemicznych ciekawostek.

Co poza zwiedzaniem kopalni?

Pobyt w Komorze Ważyn – zlokalizowana jest na głębokości 248 metrów, natomiast jej długość to 255 m, a maksymalna szerokość 14,4 m. Jedna z części komory została zaaranżowana na przestrzeń rekreacyjną z mini placykiem zabaw, stołem do gry w tenisa stołowego i piłkarzykami. Z kolei w jednej z solnych wnęk komory Ważyn zaaranżowano miejsce do relaksu i zabawy – solną plażę. Sala ta daje możliwość przebywania w wyjątkowym mikroklimacie podziemnych wyrobisk. Właściwości podziemnego aerozolu niwelują objawy alergii oraz korzystnie wpływają na poprawę stanu zdrowia osób z chorobami dróg oddechowych jak astma czy POCHP. Trzygodzinny pobyt w Komorze Ważyn to nietypowa forma profilaktyki zdrowotnej.
Pobyty nocne w kopalni – 250 metrów pod ziemią, w zabytkowych podziemnych komorach panuje wyjątkowy mikroklimat. Powietrze przesiąknięte jest solą, a cisza i tajemnicza atmosfera stanowią o wyjątkowości tego jedynego w swoim rodzaju miejsca. Mikroklimat panujący w Kopalni Soli Bochnia korzystnie wpływa na układ oddechowy, łagodzi objawy alergii i wzmacnia odporność organizmu. A spędzając noc w takim miejscu, nawdychamy się kopalnianego powietrza za wsze czasy, a powiedzenie „zdrowy sen” nabiera nowego znaczenia 🙂
Bankiety i konferencje – Kopalnia Soli w Bochni udostępnia przestrzeń na organizacę prywatnych i firmowych eventów.
Podziemna restauracja – w pobliżu Komory Ważyn znajduje się restauracja serwująca smaczne obiady, napoje i przekąski w przyzwoitych cenach. Można w niej płacić kartą.

Kopalnia Soli w Bochni – turystyczny skarb Małopolski

Kopalnia Soli w Bochni to wyjątkowe miejsce o charakterze turystycznym, które przyjmuje rocznie ponad 200 000 odwiedzających. W ofercie kompleksu znajdują się aż rożne trasy dla zwiedzających, które różnią się między sobą formą i stopniem trudności. Turyści mogą w przystępny sposób zapoznać się z dziejami kopalni w ramach Podziemnej Ekspozycji Multimedialnej, która jest niezwykłą wyprawą przez najpiękniejsze i najciekawsze wyrobiska z unikatowymi komorami i podziemnymi kaplicami, doświadczyć ekstremalnej przygody podczas historycznej „Wyprawy w Stare Góry” lub zobaczyć fluorescencyjne kryształy soli w ramach trasy przyrodniczej. Można też podróżować „Śladami kaplic bocheńskich górników”. Do wyboru, do koloru. Każdy znajdzie tu odpowiednią trasę dla siebie.

Wrażenia

Może będę brutalna, ale Kopalnia Soli w Bochni nie robi takiego wrażenia jak ta w Wieliczce, mimo wszystko trzeba dać jej szansę. Już sama ilość tras do wyboru robi wrażenie i trudno się zdecydować na jedną z nich. Ja wybrałam Trasę Multimedialną z przeprawą łodzią, która jednak za długo trwała. 4 godziny chodzenia i buszowania po tamtejszych podziemiach to dla mnie odrobinę za długo. Fakt, w międzyczasie była 30 minutowa przerwa, w trakcie której można było coś przekąsić w podziemnej restauracji. Także przeprawa łodzią była miłą odskocznią. Mimo wszystko z kopalni wyszłam mega zmęczona i po powrocie do hotelu od razu padłam na twarz 🙂 Mojej grupie trafił się bardzo fajny przewodnik, który pół żartem, pół serio przybliżył nam nie tylko samą historię obiektu, ale też ciężką i żmudną pracę górników. Trasa Multimedialna fajnie jest zaaranżowana, a po drodze możemy pogadać sobie z włoskimi kupcami i posłuchać historii królów Polski, a także obserwować „pracujących” górników. To była prawdziwa podróż w czasie, w trakcie której nie tylko dzieciaki się dobrze bawiły 🙂

Informacje praktyczne

Adres: ul. Campi 15, Bochnia
Strona internetowa: Kopalnia Bochnia
Godziny otwarcia: 8:00-19:00
Cennik: w zależności, jaką trasę wybierzemy. Dokładne ceny podane są na stronie.
Temperatura w kopalni 15-17 °C, wilgotność powietrza 70%.
Zaleca się, aby zabrać ze sobą ciepłą odzież i wygodne obuwie.
Na trasie turystycznej do pokonania jest około 700 schodów,
Przeciwwskazaniem do zjazdu do kopalni jest klaustrofobia oraz niewydolność krążeniowa i oddechowa.
Pobyt pod ziemią odbywa się pod opieką przewodnika.
Zwiedzanie odbywa się o konkretnych godzinach, w zależności od wyboru trasy.

Za zaproszenie dziękuję:

współpraca barterowa

Wszystkie zdjęcia umieszczone w tym poście są moją własnością, chyba że zaznaczono inaczej. Kopiowanie i używanie bez mojej zgody jest zabronione. Jeśli chcesz coś wykorzystać, zapytaj 🙂

Jeśli podobał Ci się mój wpis, albo czujesz się zainspirowana/y to zostaw komentarz lub lajka. Możesz także pomóc w rozwoju bloga niewielką wpłatą – symbolicznym kosztem kawy! To nie tylko wsparcie, ale i dodatkowa motywacja.

Z góry dzięki! 🙂